Στέλλα Μαρή
Και αυτή η διαδικασία είναι κατά περίπτωση μοναδική, γιατί μοναδικός είναι και ο καθένας μας. Η ποίηση είναι για μένα μια δικαίωση του υποκειμενικού της ματιάς και της βίωσης της πραγματικότητας. Είναι ο θρίαμβος της αλήθειας του ρεαλισμού, που λέγεται υποκειμενικότητα. Κι αυτό δεν έχει αυθαιρεσία. Έχει την ευθύνη, που ζητά από εσένα τη συνειδητοποίηση της σύνδεσης σου με τα πράγματα, πριν τα αγγίξεις με το μαγικό σου ραβδί, πριν προσπαθήσεις να τα μεταμορφώσεις.
Στην ποιητική σου συλλογή «Η θυσία» ανακαλύπτουμε ότι συχνά υπάρχουν διπλές αναγνώσεις στο κείμενο. Ποια μέσα χρησιμοποιείς ή προτιμάς για να κάνεις
φανερά για το θεατή τα διπλά νοήματα που κρύβουν τα ποιήματα σου;Ας δεχτούμε την αντίθεση, συχνά και την αντίφαση, ως συστατικό στοιχείο της δημιουργικής πορείας, που χρεώνεται κάθε ύπαρξη. Και ας συμφωνήσουμε , επίσης, πως ο ποιητικός λόγος επιδεικνύει συχνά (και αναπόφευκτα κατ’ εμέ) πύκνωση και αφαίρεση, ως αντίθετα του περιγραφικού. Προκύπτει, έτσι, μια απάντηση (όχι μόνο προς εσάς, αλλά και προς εμένα) του πώς προέκυψαν και τι εξυπηρετούν αυτές οι διπλές αναγνώσεις , όπου αναφέρεστε. Και αυτά τα λέω , γιατί είναι σημαντικό για μένα, να υπερασπιστώ το εκ του αποτελέσματος, ίσως, δυσνόητο τοπίο , που δημιουργούν αυτές οι «διπλές αναγνώσεις» τονίζοντας, ότι δεν έγιναν χάριν ενός παιχνιδού φόρμας και υπακοής σε ένα παιχνίδι αιθητικής και των ορίων της- αλλά ήταν ένα τίμιος τρόπος να καταδείξω τη συνθετότητα διαδρομών, που άγγιζα.Προσπαθώντας να το επιτύχω αυτό, βάζω μερικές φορές κάποιες λέξεις σε παρενθέσεις, οι οποίες, αν διαβαστούν τελικά μαζί με τις άλλες, που είναι εκτός παρενθέσεων, δίνουν ένα περιεχόμενο εντελώς διαφορετικό από αυτό, που καταδεικνύεται χωρίς αυτές (αν δηλαδή κάποιος επιλέξει να διαβάσει τη φράση θεωρώντας , ότι οι λέξεις εντός παρενθέσεων μπορούν να παραλειφθούν σα να ήταν ένα λάθος). Αν αυτό γίνεται στη διάρκεια όλου του ποιήματος, είναι σαν να δημιουργούνται σε χαρτί, αλλά και συνειδήσεις, δύο διαφορετικές πραγματικότητες- γύρω από ένα κοινό μεν άξονα, αλλά που τελικά επιλέγουν δύο διαφορετικές διαδρομές, σα δύο παράλληλα σύμπαντα. Υπογραμμίζεται, έτσι, θεωρώ, όχι μια αναποφασιστικότητα του ατόμου να επιλέξει, αλλά το μάλλον τραγικό τελικά της φύσης του, που συνεχώς στέκεται μπροστά σε διλήμματα, που δε θα λύσει ποτέ, γιατί μάλλον δε θα τα αναγνώσει καν, όταν πρέπει…
Με την ίδια λογική, κάποια γράμματα κάποιων λέξεων αποκτούν άλλη ορθογραφία, η οποία παραπέμπει σε άλλη λέξη, άρα και σε άλλη ανάγνωση της αρχικής λέξης… ή, πάλι, η ηθελημένη απουσία σημείων στίξης, μαζί με το φαινομενικά νοηματικό «λάθος» του τερματισμού κάποιου στίχου, για να συνεχίσει «αυθαίρετα» στην άλλη σειρά και να βρεθεί έτσι μια λέξη δίπλα σε μια άλλη – κάτι που θα πυροδοτήσει τη δυνατότητα ενός διαφορετικού νοήματος, αλλά και συχνά η αιφνίδια χρήση κεφαλαίων και πεζών- κόντρα στα συμφωνηθέντα στις λέξεις, ή και ο κατακερματισμός μιας λέξης στα συστατικά της…- αυτοί είναι για μένα κάποιοι τρόποι, που μπορούν να υπονοήσουν μια δεύτερη ανάγνωση…Ακούγονται όλα αυτά ίσως εγκεφαλικά και δυσνόητα (ειδικά ενόψει της απουσίας κάποιου παραδείγματος), επειδή όμως λειτουργούν, τελικά, σα μοτίβα, είναι προς αποκωδικοποίηση και γρήγορα κλείνουν το μάτι στον αναγνώστη ζητώντας την αφύπνιση και τη συμμετοχή του μέσα από την επιλογή του. Λειτουργούν, τελικά, σαν παιχνίδι, όπου η μορφή επηρεάζει τόσο απροκάλυπτα το περιεχόμενο. Και αυτό είναι ένα τίμιο στοίχημα, όταν γίνεται. Δεν είναι μια συνταγή- είναι απλά μια πρόταση «παιχνιδιού»- όχι μια επίδειξη σοβαροφάνειας.
Σε κάποια ποιήματα παραθέτεις εκτός από το κείμενο και οπτικές απεικονίσεις του κειμένου με τρόπο ώστε το κείμενο είτε να απλώνεται άτακτα είτε να συστρέφεται σαν να παύει πλέον να είναι κείμενο και να γίνεται εικόνα. Μίλησε μας γι’ αυτό. Είναι ακριβώς αυτό, που περιγράψατε. Μια προσπάθεια, τελικά, οπτικοποίησης του νοήματος, που αναδύουν οι λέξεις ή, αν προτιμάτε, μια προσπάθεια περαιτέρω αφαίρεσης. Μπορείς έτσι να πεις , ότι η φόρμα εδώ αντικαθίσταται από το σχήμα , στο οποίο οδηγείσαι κατά τη διαδρομή των λέξεων σου (είτε μιλάμε για κύκλο είτε για σπείρα είτε για ομόκεντρα τρίγωνα…). Και, ναι, όπως παρατηρήσατε, μπορεί επίσης να επιλέξω να ξεκινήσω από μια «συμβατική» όψη ενός ποιήματος, για να καταλήξω σε μια τοποθέτηση κάποιων λέξεων ατάκτως στο χώρο σα μια δήλωση αποδόμησης της συνοχής της πραγματικότητας… Ούτε αυτά τα παιχνίδια έγιναν για να γίνουν. Και δεν κοντράρουν το περιεχόμενο , αλλά θεωρώ , ότι το τιμούν βάζοντας το να ακροβατεί σε μια μορφή εικαστικής, καταρχήν, ανάγνωσης…Και το στοίχημα είναι να μη χαθεί το νόημα δηλαδή η αίσθηση των λεγομένων , αλλά να υπηρετηθεί, να τονιστεί περισσότερο. Είναι μία πρόταση , που , όταν γίνεται, αισθάνεσαι , ότι δοκιμάζεις τα όριά σου, εφόσον δηλώνεις (όπως δηλώνω για παράδειγμα εγώ με κάθε ευκαιρία), πως σε ενδιαφέρει η αφετηρία του λόγου να παραμένει κυρίαρχη. Ναι, βάζεις έτσι στον εαυτό σου μια επιπλέον δυσκολία. Μήπως υπάρχουν εκ των πραγμάτων όρια στη δύναμη των λέξεων; Και πότε η μορφή παύει να υπηρετεί το περιεχόμενο, και κινδυνεύεις ίσως να ριχτείς εκ του αποτελέσματος σε ένα ναρκισσιστικό παιχνίδι, όπου η αισθητική της φόρμας γίνεται ο αυτοσκοπός και παύει να είναι το μέσο;… Δεν έχουμε παρά να αναλαμβάνουμε το ρίσκο κάθε επιλογής μας στη ζωή, άρα και στην τέχνη. Είμαστε εδώ για να κριθούμε, άρα, καταρχήν, για να ζήσουμε.
Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σου ποιητές ή ποιήτριες; Να, μια δύσκολη ερώτηση! Είναι πολλοί αυτοί που μου αρέσουν και με εμπνέουν. Δε νιώθω , ότι έχω το δικαίωμα να ξεχωρίσω κάποιους, γιατί είναι δεδομένο ότι η αναφορά θα είναι ενδεικτική και σίγουρα υποκειμενική…Με δεδομένο το ενδεικτικό της αναφοράς, επιλέγω να αναφερθώ τώρα στους e.e. cummings, T.S. Eliot, Charles Baudler, Ντίνο Χριστιανόπουλο, Νάννο Βαλαωρίτη, Οδυσσέα Ελύτη, Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, Νίκο Καρούζο. Πειραματισμός, τόλμη, έντονα προσωπικό το στίγμα της γραφής, λυρισμός μαζί με αγωνιστικότητα, μερικοί από τους λόγους που καθιστούν τους ποιητές αυτούς αγαπημένους μου.
Eίναι η ποίηση πολιτική πράξη και τι ρόλο μπορεί τελικά να παίξει στον σύγχρονο κόσμο; Όποια επιλογή μας είναι πολιτική πράξη. Η ίδια η διαχείριση της καθημερινότητας μας είναι πολιτική πράξη…πολλώ δε μάλλον , όταν αυτές οι επιλογές μας εκτίθενται και εν δυνάμει επηρεάζουν συνειδήσεις. Και η άρθρωση λόγου, και η πρόταση της ύπαρξης μιας πραγματικότητας πέρα από αυτήν που έχουμε μάθει να βλέπουμε ή μάς έχουν μάθει , ότι υπάρχει, είναι σαφώς μια πολιτική πράξη- φανερώνει, δηλαδή, ήθος και προσωπικότητα….άρα μπορεί να ωθήσει σε μετακινήσεις προς αυτήν ή κόντρα σε αυτήν….Μια τέτοια πρόταση, δηλαδη, μπορεί να επηρεάσει αυτό, που λέγεται συνειδητότητα… Και τι ρόλο μπορεί να παίξει αυτό στον κόσμο μας; ίσως κανέναν, ίσως τεράστιο…Όποια αλλαγή στη ζωή κάποιου έχει μάλλον να κάνει με τη διαθεσιμότητά του για μετακίνηση. Η ποίηση μπορεί να δημιουργήσει μια μεταμορφωτική δύναμη και να αλλάξει τις ζωές πολλών ανθρώπων, τολμώ να πω και κοινωνιών (ας φέρουμε στο νου μας και τους μεγάλους μας τραγικούς ποιητές), μπορεί όμως και να μείνει ένας σπόρος που ποτέ δε φύτρωσε, γιατί το χώμα δεν μπόρεσε να τον φιλοξενήσειν. Αλλά ο σπόρος υπήρξε. Και πορευόμαστε όχι μόνο με αυτό που γεννήθηκε, αλλα και με το εν βρασμώ υλικό τού εν δυνάμει. Η δημιουργικότητα και η δημιουργία δεν μπορούν να περιμένουν εγγυήσεις για να εκφραστούν. Οι μεγάλοι αγώνες, άλλωστε, γεννιούνται από συγκεκριμένους ανθρώπους και συχνά για μικρά πράγματα- ας μη σταματήσουμε να πιστεύουμε σε αυτά και την ουτοπία τους. Τι είναι κατά την γνώμη σου αυτό που διαφοροποιεί τον καλό από τον μέτριο ποιητή; Καθένας έχει το δικό του στίγμα, γιατί (εξ)υπηρετεί άλλωστε τις δικές του εικόνες και τοπία αισθήσεων τους. Είναι δύσκολο να κρίνω εγώ, γιατί είμαι (και) από την πλευρά αυτών που κρίνονται, και μιλώντας για τα κριτήρια που κάνουν έναν ποιητή καλό, μπορεί απλά να μιλώ για στοιχεία που τα επιλέγω και στηρίζω στη δική μου γλώσσα. Ας είναι…ας παίρνουμε θέση για όποια απάντησή μάς ζητείται-είναι και και αυτό θέμα της πολιτικής πράξης που λέγαμε…Θεωρώ, λοιπόν, πώς ο καλός ποιητής είναι αυτός που λέει «όχι» σε όποια περιγραφική και αναλυτική γλώσσα…Σταθερό στοιχείο της ποιητικής γλώσσας θα έλεγα , ότι είναι η πύκνωση και η αφαίρεση. Το σύμπαν, που δημιουργείται από τον ποιητή έχει τον δικό του τόπο και χρόνο, τις δικές του διαστάσεις…Διογκώνει, δίνοντας χώρο στις αισθήσεις και στους συμβολισμούς τους, ακόμη κι όταν αγγίζει φαινομενικά καθημερινά, ρεαλιστικά πράγματα. Αλλιώς δε θα καταπιανόταν με αυτά ο ποιητής, αν δεν τους έδινε τη δυνατότητα να μεταμορφωθούν… Και, ναι, η χρήση της γλώσσας πρέπει να είναι πολύ ακριβής και στο σωστό μέτρο- ‘οχι υπερβολή, λιτότητα, όχι υπερτονισμός, σχεδόν «γύμνια» , για να μπορέσουμε να αισθανθούμε λιγότερο απειλούμενοι, καθώς δε θα βρισκόμαστε πια σε ένα αφιλόξενο, λόγω ψευτιάς, τοπίο. Δεν αφορά κανέναν , θεωρώ, η φυσικοφάνεια του νατουραλισμού. Η γλώσσα διεκδικεί πιο απαιτητικά από ποτέ την απελευθέρωση της δυναμικής των λέξεών της. Και αυτό θέλει ανάσα, ζωτικό χώρο των λέξεων, συνειδητότητα και τόλμη στη χρήση τους.
Πως βιώνεις τη χώρα μας αυτή την περίοδο; Όπως όλοι μας, φαντάζομαι…Φαίνεται, ότι είμαστε σε οριακό σημείο στην ιστορία αυτή της κρίσης. Και αυτή η ανασφάλεια, ο φόβος, που δημιουργείται, έρχεται να μπολιαστεί περισσότερο από ποτέ με το αίσθημα της προδοσίας- απέναντι στους κρατούντες όλου του κόσμου, που παίζουν για άλλη μια φορά παιχνίδι στις πλάτες των λαών…Σάς απαντώ δυό μέρες πριν την περίφημη λήξη του Ιουνίου του 2015, και αφού έχει ανακοινωθεί δημοψήφισμα, ότι και να σημάνει τελικά αυτό. Θα δούμε…Ναι, είμαστε μέσα στην Ιστορία…ειτε το θέλουμε είτε όχι…είτε το συνειδητοποιούμε ειτε όχι. Τι σημαίνει αυτό; Πώς έρχονται στιγμές σαν κι αυτήν, που νιώθουμε ξανά και ξανά, πως τα πράγματα από ένα σημείο και μετά ρυθμίζονται ερήμην μας…Με έντονο το αίσθημα τη ανασφάλειας βιώνω τη χώρα μου και τη ζωή μου εδώ αυτήν την περίοδο. Και ο καλλιτέχνης οφείλει πριν από όλους να το παραδεχτεί- αν αυτό νιώθει…Δεν έχει δικαίωμα στο ψέμα- μέσα από τη συνειδητοποίηση, την παραδοχή, τη διατύπωση, υπερασπίζεται την αλήθεια αυτών που βλέπει , προκειμένου να μπορέσει καταρχήν να θέσει ερωτήματα, ακόμα κι αν δεν μπορεί να πάρει απαντήσεις , για να μπορέσει να δει καθαρότερα τις όποιες επιλογές του, και να εμπνεύσει ίσως και άλλους σε αυτήν την προσπάθεια καθαρού και ψύχραιμου βλέμματος. Είναι θέμα αξιοπρέπειας. Είναι θέμα επιβίωσης.
Πώς είναι η καθημερινότητα σου και πως χωράει η ποίηση σε αυτήν; Η ποίηση «χωράει» στη ζωή μου, γιατί είναι μέρος αυτής- δεν κλέβει από αυτήν, γιατί είναι η ίδια ζωή…Δεν ξέρω, πώς ακούγεται αυτό. Το λέω πάντως σαν κάτι ρεαλιστικό, τελικά. Όχι , δεν είμαι από αυτούς που γράφουν κάθε μέρα…, αλλά καθώς η ποίηση αφορά το δικό σου βλέμμα, τη δική σου ανάσα, θεωρώ πώς από ένα σημείο και μετά έρχεται αυτή η υποσυνείδητη «γνώση» πώς η αφύπνιση των αισθήσεων σου είναι τρόπος βίωσης των πραγμάτων…-και το πολιτικό της ποίησης ανακύπτει, έτσι, και σε κάθε άλλη επιλογή σου. Και ζεις ανάλογα. Με το βάρος του στοιχήματος σου να ελευθερώνεις τη φωνή σου, να ακούς καταρχήν τη φωνή αυτή πέρα από διαδικασίες άγονης εκλογίκευσης…Και γεμίζεις , και αδειάζεις επιχειρώντας ξανά και ξανά να μιλήσεις, συναγωνιζόμενος τον εαυτό σου, και το πόσο πιο προκλητικά (απέναντί σου καταρχήν) αληθινός μπορείς να γίνεις..Τα δικά σου όρια μαθαίνεις τελικά να δοκιμάζεις…Κι αν σε αφορά ο χορός της ποίησης, χορεύεις στους ρυθμούς του, ζεις στους ρυθμούς αυτούς, είναι η καθημερινότητα σου…Και θα γράψεις ξανα, όταν αισθανθείς, ότι ήρθε πάλι η ώρα. Είναι διαδικασία ζωής για μένα η ποίηση- άρα χωράει στη ζωή σου, όταν είναι η ανάσα σου, όταν έχεις συνδεθεί προσωπικά πια με αυτήν τη διαδικασία, όταν είναι προσωπική σου υπόθεση.
…Και αφού με ρωτάτε για την καθημερινότητά μου, ας πω, ακόμα, ότι «υπηρετώ» (και) το Θεάτρο, όπως καταλαβαίνω και μπορώ και θέλω. Διδάσκω υποκριτική, σκηνοθετώ, παίζω, γράφω θεατρικά κείμενα…Μα αν δεν υπάρχει ποίηση στο Θέατρο, που υπάρχει; Πρέπει καταρχήν να πιστεύεις στην ποίηση, για να επιλέγεις να «παραμυθιαστείς», ότι μπορείς να δημιουργήσεις αληθινή ζωή επί σκηνής....Η μεταμορφωτική δύναμη της ποίησης ξεπερνά τα όρια του κειμένου, και σχεδόν αρχίζει μετά από αυτό, που έχει λεχθεί….Στο θέατρο θεωρώ, ότι η ποίηση αγγίζει διαφορετικά το στοίχημα της ζωής….Ναι, λοιπόν οφείλω σε καθημερινή βάση να ασχοληθώ με υποχρεώσεις μου στο χώρο του Θεάτρου, ενώ μπορεί να μην έχω γράψει ή διαβάσει κάτι ποιητικό κάποια μέρα. Κι όμως ξέρω, ότι η διαδικασία της ποίησης υπάρχει συνεχώς στη ζωή μου, μπολιάζεται από τις δράσεις της…και απλά ξέρω ότι έρχεται ξανά και ξανά η στιγμή που πρέπει να γράψω πάλι , σαν για να επισημοποιήσω, ότι ζω/ αγωνίζομαι ακόμα να υπάρξω. Έχει αυτόν τον ιερό εγωισμό η ποίηση…η ανάγκη σου να ακούσεις τη φωνή σου γίνεται πια υποχρέωση σου να μιλήσεις, να προ(σ)φέρεις τη λαλιά σου με όποιο ρίσκο έκθεσης.
Ποια είναι τα επόμενα σχέδια σου ως προς την ποίηση; Ναι, θα γράψω ξανά ποίηση.. Αυτό δεν είναι σχέδιο/στόχος. Είναι αίσθηση εαυτού, είναι ανάγκη. Αν θέλετε να βάλω κάποια πλαίσια, θα έλεγα, ότι, επειδή, καθώς έλεγα, η ποίηση είναι διαδικασία ολόκληρη, «σκανάρισμα» ολιστικών ζυμώσεων, δε θα προχωρήσω άμεσα, βιαστικά στην επόμενη συλλογή. Ξέρετε, είναι άλλο το γράφω στους μηχανισμούς που έχω βρει, και διεκπεραιώνω τη δουλειά αυτή (κάτι που δε με αφορά), άλλο, προσέχω να μην εγκλωβιστώ σε ευκολίες και επιχειρώ να εξελίξω, για παράδειγμα, τη μορφοποίηση του περιεχομένου…Δεν αρκούν, βέβαια, οι προθέσεις του καλλιτέχνη, δεν εγγυώνται την ποιότητα αυτού που θα προτείνει, αλλά με ενδιαφέρει η έρευνα της φόρμας και των ορίων της, μαζί με αυτήν και η χρήση της γλώσσας στα όρια της σύμβασης της μερικές φορές …Και αυτό θέλει να είσαι γενναιόδωρος, να προσφέρεις την ανάσα χρόνου που χρειάζεται αυτή η διαδικασία. Και, ναι, όταν είσαι διαθέσιμος για μετακινήσεις, χρειάζεται δουλειά, υπομονή…- να αφουγκραστείς , να ψάξεις, να προτείνεις…ξανά και ξανά…μέχρι να γίνει η γέννα, που λέγεται δημιουργία. Νομίζω ,ότι έχω αρχίσει να βλέπω προς τα πού θέλω να είναι η επόμενη «εξόρμηση». Και υπάρχει πάντα δουλειά σε κάθε στοίχημα γραφής, αλλά η αφετηρία είναι πάντα οργανική… Και θέλει μια εσωστρεφή, σχεδόν τρυφερή, ησυχία σε αυτή τη φάση…Καμιά ειδικότερη ανακοίνωση δε θα έπρεπε να επιτρέπεται στον ποιητή σε αυτήν τη φάση της μετάβασης…-γιατι δεν μπορεί παρά να πρόκειται για μετάβαση…Αυτά που είχα να πω στη «Θυσία» , τα είπα..Ακούγεται σκληρό. Θα το έλεγα απλά ρεαλιστικό και μεγαλόψυχο, τελικά. Δεν υπάρχουμε για να επαναλαμβανόμαστε. Αντίκειται στη ροή της ζωής, στη ζωή την ίδια. Ναι, κάποια πράγματα θα κρατηθούν γιατί είσαι εσύ, αλλά πρέπει , ωστόσο, να βεβαιωθείς ότι η διαδικασία συμβαίνει, λαμβάνει χώρα πραγματικά …κάθε φορά εκ νέου.
Από τη σύλληψη ενός ποιήματος έως την δημοσίευση του αλλάζεις πολλά πράγματα σε αυτό ή επιμένεις στην πρώτη έμπνευση; Πιστεύω σε αυτό που λέγεται «έμπνευση», το οποίο δεν είναι εύκολο να οριστεί…Ίσως είναι η στιγμή, που είσαι διαθέσιμος για μια συνάντηση συνειδητού και ασυνειδήτου σου. Αλλά, τότε, μάλλον, αδυνατείς να παρακολουθήσεις τις διαδρομές του νου σου…και έτσι πρέπει να είναι, για να μην εμποδίσεις, τελικά, να υπάρξει το σημείο, που θα τον ξεπεράσεις αυτόν τον Νου ή μάλλον απλά θα τον αφήσεις να σε εκπλήξει…Μετά τη στιγμή της έμπνευσης τώρα, θα έλεγα , ότι πάντα ακολουθεί σε μένα μια φάση, όπου το συνειδητό , το αφυπνισμένο ήδη μέρος, αναλαμβάνει δράση- παρατηρεί, επιλέγει, επεμβαίνει, δουλεύει, πειθαρχεί σε αυτά που θεωρεί αρχές της τέχνης του…και οι αρχές αυτές , όταν ενσαρκώνονται πια στο ποίημα , ξεπερνούν και τα όρια της αυθόρμητης έκφρασης, αλλά και αυτά της εγκεφαλικής τεχνικής. Τότε μπορούμε να αρχίζουμε να μιλάμε για τέχνη. Για να απαντήσω ακόμα πιο άμεσα στο ερώτημά σας, θα έλεγα, λοιπόν, πως κρατώ τον άξονα της αρχικής έμπνευσης…άλλοτε κάτι από αυτόν , άλλοτε ολόκληρο…αλλά, ναι, είμαι διαθέσιμη πάντα για αλλαγές…τις επιλέγω…τις προκαλώ…Με ενδιαφέρει, άλλωστε, και η μορφή, και αυτό είναι συχνά ένα περαιτέρω στάδιο , που απαιτεί διαθεσιμότητα να πετάξεις, χρησιμοποιήσεις, πειραματιστείς…με τη φόρμα και τη γλώσσα, που χρησιμοποιείς. Και αυτό άπτεται και της τεχνικής…και καλλιεργείται με τη δουλειά και την παρατήρησή σου πάνω στην αισθητική, που αυτή δημιουργεί και προτείνει….Ναι, υπάρχει η έμπνευση, υπάρχει όμως και η δουλειά μετά από αυτήν- ρυθμός, μορφή κειμένου, δομή , αρμονία….Ας μην προσπαθήσω να γίνω πιο συγκεκριμένη…κάποια πράγματα δεν υπάρχουν μόνο επειδή διατυπώνονται… Χρειάζεται να αφουγκράζεσαι, να παρατηρείς, να επιλέγεις. Ποιες γνώσεις θεωρείς ότι χρειάζεσαι για να μπορέσεις να εξελιχθείς και να προχωρήσεις στην ποίηση; Θα έλεγα, ότι δεν είναι οι γνώσεις το στοίχημα της όποιας εξέλιξης σου εδώ, αλλά η γνώση, επίγνωση, τα βήματα αυτογνωσίας. ..Ναι, είναι σημαντικό να διαβάζεις, γενικότερα και όχι μόνο ποίηση, είναι σημαντικό να ενημερώνεσαι, να ξέρεις σε ποια πραγματικότητα ζούμε, αλλά ακόμα πιο σημαντικό, είναι να είσαι ουσιαστικά σκεπτόμενο άτομο- άτομο, που τολμά να διερωτάται, να αντιδρά, να παίρνει θέση στα πράγματα, που τολμά να συναντά ανθρώπους και να αναζητά συμμαχίες, να αγαπά και να απογοητεύεται, και να συνεχίζει…Κι έτσι εξελίσσεσαι…όχι γιατί αποφάσισες εγκεφαλικά να κάνεις ένα πείραμα ή να το μιμηθείς, αλλά επειδή ο εαυτός σου πλούτισε, διαμορφώθηκε, σμιλεύτηκε, ενηλικιώθηκε…Είναι μια διαδικασία, που δε σταματά ποτέ…Και μόνο όταν δυναμώνει ο πυρήνας σου είναι πραγματική η όποια κατάθεση/ γέννα όποιου πειραματισμού, για παράδειγμα. Μόνο τότε η τέχνη σου γίνεται καλύτερη, γιατί υπάρχει άλλη πυκνότητα , υπάρχουν άλλες δονήσεις σε αυτό, που καταθέτεις…Δεν μπορούμε να ξεφύγουμε από τον εαυτό μας. Ας τον φροντίζουμε λοιπόν. Διαφορετικά , ας μην κάνουμε τέχνη - ας δεχτούμε, τότε , ότι δεν έχουμε κάτι να προσφέρουμε…
Τι είναι να είσαι ποιήτρια; Δεν μπορώ τους τίτλους και τις δάφνες τους, που τελικά σε ευνουχίζουν με το να σε βάζουν σε μια ειδική κατηγορία ανθρώπων, άρα σε τοποθετούν σε μια απόσταση , άρα δεν επιτρέπουν τελικά στους εαυτούς τους να ταυτιστούν ή απλά να εμπνευστούν από εσένα…Ας πω, λοιπόν , πώς θα οριζόμουνα εγώ: Είμαι ένας άνθρωπος , που από τότε που θυμάται τον εαυτό του ασχολείται με το λόγο…έκανε ιστορίες, και τις αφηγείτο, όταν δεν ήξερε ακόμα να γράφει, έγραφε φανταστικές/ σουρεάλ ιστορίες με κάθε ευκαιρία, όταν έμαθε να γράφει…Και, κάποια στιγμή, αισθάνθηκε , ότι τον αφορά πολύ η πρόκληση του ποιητικού λόγου, και δέχτηκε αυτή την έλξη, και προχωρά στο ταξίδι με δέος και χαρά, γιατί νομίζει ότι είναι το πιο μεγάλο στοίχημα που έχει ποτέ αντιμετωπίσει…
…Καλείσαι στο αχανές του ασυνειδήτου να δεις και να αναδείξεις μορφές, να αναγνώσεις τη δική σου πραγματικότητα πέρα από την πραγματικότητα της πρώτης ανάγνωσης, της πρώτης ματιάς. Για μένα αυτό σημαίνει να είσαι ποιητής/ ποιήτρια: Να διατηρείς την αθωότητα, το πάθος, την αγωνιστικότητα και τον εγωισμό που χρειάζεσαι για να συνεχίζεις να πιστεύεις, ότι όλα αυτά μπορούν να δημιουργούν μια πραγματικότητα, που αφορά και άλλους…πραγματικότητα που φαίνεται ίσως διαφορετική, αλλά υπηρετεί τελικά την πρώτη πραγματικοτητα, που ήρθες σε επαφή. Και αυτή η διαδικσία έχει τεράστια μεταμορφωτική δύναμη, και μεγάλη ευθύνη στη διαμόρφωση συνειδήσεων. Αν ο ποιητής είναι αυτός, που πιστεύει στη δύναμη των λέξεων και είναι διατεθειμένος να τις τιμά με τη δουλειά του , και μετά το στάδιο της έμπνευσης, και να περνά καλά με αυτό, τότε μπορώ να δεχτώ, ότι είμαι ποιήτρια.
(http://koyinta.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=3753&Itemid=99)
Τελευταία Ενημέρωση στις: 15-07-2015
